گالوانیزه کردن فرآیندی است که برای کمک به بهبود مقاومت در برابر خوردگی استیل و همچنین حفظ ظاهر آن انجام می‌شود. با اینکه بین گالوانیزه استیل و استنلس استیل شباهت‌هایی وجود دارد؛ اما این دو با هم متفاوت هستند. در ادامه این مطلب تفاوت بین گالوانیزه استیل و استنلس استیل را نوشته‌ایم تا بتوانید شناخت بیشتری نسبت به این دو و کاربردهایشان به دست بیاورید.
گالوانیزه استیل چیست؟
گالوانیزه استیل در واقع نوعی خاصی از استیل با روکش روی است. البته روش‌های مختلفی برای گالوانیزه کردن قطعات و تجهیزات استیل وجود دارد؛ اما رایج‌ترین روش، گالوانیزه گرم است. در این فرآیند، استیل در یک روی (zinc) مذاب غوطه‌ور می‌شود تا لایه‌ای از زینک روی آن قرار بگیرد. لایه زینک روی استیل باعث افزایش مقاومت استیل شده و ظاهر استیل را زیباتر می‌کند. علاوه بر این، لایه روی باعث افزایش مقاومت استیل در برابر خوردگی، خراش‌ها، ریزش و دیگر تغییرات سطوح فیزیکی می‌شود. گالوانیزه استیل در واقع نوعی محصول استیل به‌صورت لایه‌بندی است.
استنلس استیل چیست؟
استنلس استیل یا استیل ضدزنگ با افزودن کروم به استیل مذاب شده به وجود می‌آید. برای همین، استنلس استیل مقاومت بالایی در برابر زنگ‌زدگی به‌ویژه در محلول آب نمک دارد. البته جوشکارانی که با استنلس استیل ضدزنگ کار می‌کنند، باید مهارت بالایی در استفاده از این نوع استیل به‌ویژه در هنگام گرم و خنک کردن استیل داشته باشند. انواع مختلفی از استنلس استیل وجود دارد؛ مانند آستنیتی، فریتی، مارتنزیتی و دوبلکس. هرچه آلیاژ از نظر ساختار پیچیده‌تر باشد، استحکام بالایی دارد.
برای اینکه تفاوت بین گالوانیزه استیل و استنلس استیل را به‌طور کامل متوجه شویم، بهتر است که پاسخ پرسش‌های زیر را با هم بررسی کنیم:
آیا گالوانیزه استیل همانند استنلس استیل در برابر خوردگی مقاوم است؟
به‌طور کلی، خیر. با این حال، بسته به شرایط خاص ممکن است که تغییر کند. گالوانیزه استیل مقاومت خوبی در برابر آب و کلر دارد؛ اما در مقایسه با استنلس استیل در برابر خوردگی مقاوم نیست. در واقع لایه زینک روی ورق‌های گالوانیزه استیل قابلیت ترمیم ندارد. این مسئله باعث می‌شود تا در مدت زمان طولانی شاهد کاهش مقاومت گالوانیزه استیل باشیم. از طرفی با ایجاد شدن یک آسیب‌دیدگی، منطقه آسیب‌دیده به‌راحتی دچار زنگ‌زدگی و حتی آسیب بیشتر هم خواهد شد.
آیا گالوانیزه استیل از استنلس استیل قوی‌تر است؟ در واقع قدرت کدام‌یک بیشتر است؟
استنلس استیل همیشه از گالوانیزه استیل قوی‌تر است. این مسئله را می‌توان به‌راحتی با استفاده از مقایسه استحکام کششی متوجه این مسئله شد. استحکام کششی مقاومت یک ماده در برابر شکستن تحت کشش است.
استحکام کششی آلیاژهای استیل ضدزنگ بین 515 تا 1300 مگاپاسکال است. در مقابل مقاومت کششی استیل سازه‌ای و استیل کربنی به ترتیب برابر با 400 و 841 مگاپاسکال است که این دو برای تولید گالوانیزه استیل استفاده می‌شود.
کدام‌یک سنگین‌تر است؟ استنلس استیل یا گالوانیزه استیل؟
وزن هر دو تقریباً یکسان است. آلیاژ استیل ضدزنگ و ضخامت روی باعث ایجاد تفاوت در وزن خواهد شد؛ اما در حالت کلی نمی‌توان گفت که کدام‌یک سنگین‌تر است.
میزان چکش‌خواری استنلس استیل و گالوانیزه استیل چقدر است؟
میزان چکش‌خواری گالوانیزه استیل از استنلس استیل کمی بیشتر است که این مسئله باعث می‌شود تا شاهد شکل‌پذیری بهتر این نوع محصول باشیم. البته اگر به دنبال استنلس استیل با میزان چکش‌خواری بالا هستید، بهتر است که از نوع آستنیتی استفاده کنید. برای اینکه میزان نیکل در این نوع آلیاژ بیشتر است.
میزان هدایت گرما گالوانیزه استیل و استنلس استیل چقدر است؟
هر دو گرما را نسبتاً مشابه عبور می‌دهند. با این حال، برای استفاده از گالوانیزه استیل باید دمای ذوب روی را در نظر بگیرید. برای اینکه نقطه ذوب بالا باعث ایجاد سوختگی و آتش‌سوزی به دلیل ذوب شدن روی می‌شود.
آیا امکان جوش این دو آلیاژ وجود دارد؟
هر دو آلیاژ قابل جوش هستند؛ با این حال باید مراقب عملیات جوش دادن باشید. جوشکاری استیل ضدزنگ می‌تواند لایه غیرفعال را تخریب کرده و باعث ایجاد شکنندگی شود. همچنین جوشکاری گالوانیزه استیل باید در یک فضا با تهویه مناسب انجام شود. برای اینکه بخار اکسید آزادشده سمی است و باعث ایجاد مشکل در سیستم تنفسی افراد می‌شود.
آیا استنلس استیل و گالوانیزه استیل مغناطیسی هستند؟
میزان مغناطیس بودن آلیاژی به میزان آهن موجود در آن بستگی دارد. اگر به دنبال استیل مغناطیسی هستید، بهتر است که استیل‌های آستنیتی مغناطیسی را انتخاب کنید.
برای صنایع غذایی از کدام آلیاژ باید استفاده کرد؟
هر دو آلیاژ مناسب استفاده در محیط‌های غذایی هستند. از گالوانیزه استیل می‌توان در ساخت لوازم آشپزخانه مانند بشقاب استفاده کرد. البته فقط برای محیط‌هایی که مواد اسیدی در آن جابه‌جا می‌شوند، نباید از این آلیاژ استفاده کرد. برای اینکه روی به‌راحتی می‌تواند باعث تخریب محصول شود.
استنلس استیل واکنش‌پذیری کمتری دارد و در صنایع غذایی و دارویی بهتر است که از این نوع آلیاژ استفاده شود. از طرفی سطح گالوانیزه استیل به صافی استنلس استیل نیست؛ ویژگی که از نظر بهداشتی اهمیت زیادی دارد.
کاربردهای گالوانیزه استیل و استنلس استیل چیست؟
به نظر باید تا الآن متوجه تفاوت بین گالوانیزه استیل و استنلس استیل شده باشید؛ اما مهم‌ترین مسئله در تفاوت، دانستن کاربردهای آن‌ها است.
گالوانیزه استیل در صنایع زیر به کار می‌رود:
- کشاورزی
- خودروسازی
- ساخت‌وساز
- غذایی
- گرمایش
- تولید برق
- ارتباطات
کاربرد استنلس استیل شامل موارد زیر است:
- هوافضا
- کشاورزی
- خودروسازی
- ساخت‌وساز
- الکترونیک
- غذایی
- گرمایش
- تجهیزات و لوازم منزل
- دریایی
- پزشکی
- نفت و گاز
- دارویی
- تولید برق
- لوازم ورزشی
در این مطلب سعی کردیم تا مهم‌ترین تفاوت‌های استنلس استیل و گالوانیزه استیل را برای شما بنویسیم. اگر برای شما مقاومت در برابر خوردگی اهمیت زیادی ندارد، گالوانیزه استیل را می‌توانید استفاده کنید. در صورتی که برای محیط‌های سمی و خطرناک یا محیط‌هایی سلامت مواد اهمیت زیادی دارد، استنلس استیل بهترین گزینه است.
