استنلس استیل 304 چیست؟

این نوع فولاد، یک استیل ضدزنگ است که ۱۸٪ کروم و ۸٪ نیکل در ترکیب خود دارد و به‌همین‌دلیل به‌عنوان استیل ضدزنگ ۱۸/۸ نیز شناخته می‌شود.

یکی از محصولات فولادی همه‌کاره و پرکاربرد، استنلس استیل 304 است که به‌دلیل مقاومت در برابر خوردگی، دوام و سهولت ساخت، شهرت دارد. در این مقاله قصد داریم این فولاد را به‌طور کامل به شما معرفی کنیم. اگر علاقه‌مند به این موضوع هستید، تا انتها همراه ما باشید.

استنلس استیل 304 چه کاربردی دارد؟

این فولاد، همه‌کاره‌ترین و پرمصرف‌ترین استیل ضدزنگ به شمار می‌آید که به‌دلیل مقاومت در برابر خوردگی، شکل‌پذیری و جوش‌پذیری مناسب، شهرت دارد. این گرید استیل، خاصیت مغناطیسی ندارد و در دستۀ استیل‌های آستینی قرار می‌گیرد.

این استیل، برای کاربردهای مختلف ازجمله تجهیزات آشپزخانه، ماشین‌آلات مواد غذایی، سازه‌های معماری و اجزای خودرو استفاده می‌شود. ماهیت غیرواکنشی و توانایی مقاومت در برابر دماهای بالا، آن را به گزینه‌ای ایده‌آل برای طیف وسیعی از کاربردهای صنعتی و خانگی تبدیل کرده است.

فولاد زنگ نزن 304 در کاربردهای مختلفی ازجمله لوازم خانگی، تجهیزات صنعتی، صنایع غذایی و سازه‌های معماری استفاده می‌شود.

منظور از استنلس استیل 304L و 304H چیست؟

استنلس استیل 304L و 304H انواعی از فولاد 304 هستند. “L” در 304L مخفف «کربن پایین» است که نشان می‌دهد، مقدار کربن کمتری نسبت به فولاد 304 دارد. مقدار کمتر کربن در این نوع استیل، ته‌نشینی کاربید در حین جوشکاری را به حداقل می‌رساند و به‌همین دلیل استنلس استیل 304L برای استفاده در اجزای معیار سنگین (heavy gauge) و کاربردهایی که مقاومت در برابر خوردگی پس از جوشکاری اهمیت دارد، مناسب است.

از سوی دیگر، “H” در 304H مخفف «کربن بالا» است که مشخص می‌کند، این نوع استیل، کربن بالاتری نسبت به فولاد زنگ نزن 304 دارد. کربن بالاتر، استحکام در دمای بالا و مقاومت در برابر خط‌وخش را بهبود می‌بخشد و باعث می‌شود که 304H برای کاربردهای در دمای بالا مناسب باشد.

ویژگی‌های استنلس استیل 304

این فولاد دارای ویژگی‌های منحصربه‌فردی است که آن را به یک محصول همه‌کاره و پرکاربرد تبدیل کرده است. در ادامه با مهم‌ترین ویژگی‌های آن آشنا خواهید شد.

• مقاومت در برابر خوردگی: این نوع استیل، مقاومت مناسبی در برابر خوردگی دارد. به‌همین‌خاطر برای استفاده در صنایع مختلف مانند فرآوری مواد غذایی، تجهیزات پزشکی و سازه‌های معماری ایده‌آل است.
• دوام: به‌دلیل نسبت استحکام به وزن بالا، شناخته شده است. به این معنی که می‌تواند بارهای سنگین را بدون به‌خطرانداختن یکپارچگی ساختاری خود تحمل کند. این ویژگی باعث می‌شود که برای پروژه‌های ساختمانی، ماشین‌آلات و سایر کاربردهایی که در آن، دوام بسیار اهمیت دارد، انتخاب مناسبی باشد.
• تمیزشدن آسان: سطح صاف این نوع استیل، باعث می‌شود که تمیزکردن و نگهداری آن آسان باشد و خطر رشد باکتری‌ها و آلودگی‌ها را کاهش دهد؛ درنتیجه برای ساخت ظروف آشپزخانه، ابزار پزشکی و تجهیزات آزمایشگاهی کاربرد دارد.
• مقاومت در برابر دماهای بالا: این فولاد می‌تواند دماهای بالا تا ۸۰۰ درجه سانتیگراد (۱۴۷۲ درجه فارنهایت) را بدون از دست‌دادن استحکام یا ساختار خود، تحمل کند.
• خواص مغناطیسی: این نوع فولاد ضدزنگ، مغناطیسی نیست، یعنی تحت‌تأثیر میدان‌های مغناطیسی یا آهنربا قرار نمی‌گیرد. این ویژگی در کاربردهای خاصی که تداخل مغناطیسی باید به حداقل برسد، مفید است.
• جوش‌پذیری: فولاد زنگ نزن 304 را می‌توان به‌راحتی با استفاده از تکنیک‌های مختلف جوش داد.
• شکل‌پذیری: این استنلس استیل انعطاف‌پذیری فوق‌العاده‌ای دارد. برای همین می‌توان آن را به اشکال مختلفی مانند ورق، صفحه، میله و لوله درآورد که امکان کاربردهای گسترده‌ای را در صنایع مختلف فراهم می‌کند.
• جذابیت ظاهری: این نوع استیل، ظاهری جذاب دارد و به‌راحتی می‌توان آن را جلا داد؛ بنابراین برای کاربردهای معماری و تزئینی یک گزینۀ ایده‌آل است.

مشخصات فنی استنلس استیل 304، 304L و 304H

جداول زیر مشخصات شیمیایی و فیزیکی این سه نوع فولاد را نشان می‌دهند.

۱) جدول مشخصات شیمیایی

%	304	304L	304H
C	0.0 – 0.07	0.0 – 0.03	0.04 – 0.08
Mn	0.0 – 2.0	0.0 – 2.00	0.0 – 2.0
Si	0.0 – 1.00	0.0 – 1.00	0.0 – 1.0
P	0.0 – 0.05	0.0 – 0.05	0.0 – 0.04
S	0.0 – 0.03	0.0 – 0.02	0.0 – 0.02
Cr	17.50 – 19.50	17.50 – 19.50	17.00 – 19.00
Ni	8.00 – 10.50	8.00 – 10.50	8.00 – 11.00
Fe	Balance	Balance	Balance
N	0.0-0.11	0.0-0.11	0.0 – 0.10

۲) جدول مشخصات فیزیکی

Property	Value
Density	8.00 g/cm3
Melting Point	1450 °C
Modulus of Elasticity	193 GPa
Electrical Resistivity	0.72 x 10-6 Ω.m
Thermal Conductivity	16.2 W/m.K
Thermal Expansion	17.2 x 10-6/K

اشکال مختلف استنلس استیل 304

این فولاد در اشکال مختلف برای کاربردهای گوناگون موجود است. برخی از اشکال رایج آن عبارت‌اند از:

• ورق: این قطعات صاف و نازک در صنایع ساختمانی، خودروسازی و صنایع غذایی استفاده می‌شوند و در ابعاد و ضخامت‌های گوناگون موجود هستند.
• میله: میله استیل 304 در ساختمان‌سازی، معماری و ماشین‌آلات کاربرد دارد و در اندازه‌ها و سایزهای مختلفی تولید می‌شود.
• لوله: این سازه‌های فولادی توخالی در لوله‌کشی، ماشین‌آلات صنعتی و حمل‌ونقل مورد استفاده قرار می‌گیرند و در ابعاد و اندازه‌های مختلف در دسترس هستند.
• سیم: سیم فولاد ضدزنگ 304 در کاربردهای مختلف از جمله مش، جوشکاری و قطعات الکتریکی به کار می‌رود.
• شیرآلات: با توجه به استحکام و خاصیت ضدزنگ این نوع استیل، از آن در ساخت انواع شیرآلات استفاده می‌شود.
• اتصالات: این قطعات برای اتصال لوله‌ها به یکدیگر کاربرد دارند.

کاربرد استیل 304

این گرید استیل، به‌دلیل خواص منحصربه‌فردش، کاربردهای متعددی در صنایع مختلف دارد. برخی از رایج‌ترین کاربردهای آن عبارت‌اند از:

• ظروف و لوازم آشپزخانه: ظروف آشپزی، قاشق و چنگال، و لوازمی مانند یخچال، ماشین ظرفشویی و مایکروویو.
• صنعت غذا و نوشیدنی: تجهیزات فرآیندهای مواد غذایی، کارخانه‌های تولید آب‌میوه و ماءالشعیر.
• تجهیزات پزشکی: ابزار جراحی، مبلمان بیمارستانی و تجهیزات تشخیصی.
• صنعت ساختمان: روکش، سقف، نرده و سایر تجهیزات معماری.
• فرآیندهای شیمیایی: مخازن و راکتورها.
• صنعت دریایی: اتصالات قایق‌ها، محور پروانه‌ها و سایر تجهیزات دریایی.
• صنعت خودرو: سیستم‌های اگزوز، سیستم لوله‌کشی سوخت و ترمز.
• لوله‌سازی: لولۀ آب، لولۀ انتقال فرآوری شیمیایی، نفت و گاز.
• مبلمان: میز، صندلی و نیمکت.
• اقلام تزیینی: مجسمه، جواهرات و ساعت.
• صنعت هوافضا: اجزای هواپیما، قطعات فضاپیما و قطعات ماهواره.
• صنعت تولید برق: توربین‌های گازی، راکتورهای هسته‌ای و مبدل‌های حرارتی.
• تصفیه آب: پمپ‌ها، شیرآلات و فیلترها.
• صنعت داروسازی: مخازن ذخیره‌سازی، مخازن واکنش و لوله‌های فرآیند.
• تجهیزات ورزشی: چوب گلف، راکت تنیس و قاب دوچرخه.

این‌ها، تنها چند نمونه از کاربردهای متنوع فولاد زنگ نزن 304 هستند. تطبیق‌پذیری، دوام و مقاومت در برابر خوردگی، آن را به ماده‌ای مطلوب برای استفاده در طیفِ وسیعی از صنایع تبدیل کرده است.

انواع ورق استیل 304

ورق فولاد 304 را می‌توان از جنبه‌های مختلف مانند ضخامت، عرض، طول، سطح، پرداخت و فرم دسته‌بندی کرد که در جدول زیر مشاهده می‌کنید.

نوع	مشخصات
4mm-100mm	ضخامت
1000mm, 1219mm, 1500mm, 1800mm, 2000mm, 2500mm, 3000mm, 3500mm, etc	عرض
2000mm, 2440mm, 3000mm, 5800mm, 6000mm, etc	طول
2B, 2D, BA, NO.1, NO.4, NO.8, 8K, mirror, checkered, embossed, hair line, sand blast, Brush, etching, etc	سطح
Hot rolled plate (HR), Cold rolled sheet (CR), 2B, 2D, BA NO(8), SATIN (Met with Plastic Coated)	پرداخت
Coils, Foils, Rolls, Plain Sheet, Shim Sheet, Perforated Sheet, Chequered Plate, Strip, Flats, Blank (Circle), Ring (Flange) etc.	فرم

انواع لوله استیل 304

لولۀ استیل 304 از نظر فرآیند ساخت به دو دسته درزدار و بدون درز تقسیم‌بندی می‌شود. در ادامه با آن‌ها آشنا می‌شوید.

لوله استیل درزدار

این نوع لولۀ استیل که به آن لولۀ استیل جوشی نیز گفته می‌شود، از طریق جوشکاری یک ورق استیل به‌شکل لوله در می‌آید. لولۀ استیل درزدار در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلف موجود است و معمولاً در کاربردهای کم‌فشار مانند آبرسانی، زهکشی و توزیع گاز استفاده می‌شود.

لوله استیل بدون درز

این نوع لوله با اکسترود کردن یک بیلت جامد استیل 304 از طریق یک قالب ساخته می‌شود. آن‌ها هیچ‌گونه جوش یا درزی ندارند و از لوله‌های جوشی، قوی‌تر و قابل اعتمادتر هستند. لولۀ استیل بدون درز معمولا در کاربردهای فشار بالا مانند سیستم‌های هیدرولیک، فرآیندهای شیمیایی و پالایشگاه‌های نفت استفاده می‌شود.

سخن پایانی

فولاد 304 یک فولاد پرکاربرد است که ترکیبی منحصر‌به‌فرد از خواص مختلف از جمله مقاومت در برابر خوردگی، دوام، استحکام و زیبایی را ارائه می‌دهد. این گرید استیل، کاربردهای زیادی در صنایعی مانند صنعت ساختمان، غذا و نوشیدنی، نفت و گاز، شیمیایی، داروسازی و غیره دارد و یک گزینۀ مناسب برای طیف متنوعی از محصولات و پروژه‌هاست. استنلس استیل 304 به اشکال گوناگونی مثل ورق، لوله، شمش، اتصالات و شیرآلات در می‌آید و به‌همین‌دلیل بهترین انتخاب برای طراحان، مهندسان و سازندگانی است که به پایداری، عملکرد و جذابیت بصری در پروژه‌های خود اهمیت می‌دهند.

منابع: + +

پرسش و پاسخ