تفاوت لوله با استاندارد ASTM A270 و ASTM A554
لوله صنایع شیری چیست ؟
هر واحد تولیدی و کارخانه تولید شیر و صنایع لبنی، باید بعد از هر شیفت تولیدی، به صورت کامل و بر اساس استانداردها، خطوط پایپینگ و لوله‌ها را کاملا از داخل شستشو و استریل کند تا از انتشار میکروب و ویروس جلوگیری شود. لوله استنلس استیل ASTM A270 به دلیل نداشتن هر گونه خط و خش و درز، برای انجام عملیات شستشو و استریل کاملا مناسب است. به همین دلیل این لوله تبدیل به لوله استاندارد جهانی صنایع شیر و غذایی و لبنی شده است.
فرق لوله صنایع شیری و لوله نرده یا دکوراتیو در چیست ؟
یکی از اشتباهات فاحش در هنگام خرید لوله صنایع شیری یعنی لوله استنلس استیل ASTM A270، انتخاب اشتباه لوله نرده دکوراتیو یا لوله ASTM A554 به جای آن است. تهیه لوله نرده دکوراتیو بجای لوله صنایع شیری و مواد غذایی، موجب انتقال میکروب‌ها و ویروس‌ها شده و احتمال سرطان زا بودن مواد غذایی را بالاتر می‌برد. در صورت بروز این اشتباه فاحش توسط واحدهای تولیدی شیر و صنایع غذایی، سلامت عموم جامعه درگیر خواهد شد و به همین علت بسیاری از منابع از این انتخاب اشتباه با عنوان مرگ خاموش یاد کرده‌اند.
CIP چیست ؟
به عملیات شستشو در محل، CIP یا سی ای پی گفته می‌شود. این اصطلاح در صنایع مختلف، به معنی تمیز و استریل کردن سطوح داخلی تجهیزات مختلف است. این عملیات بدون جدا کردن اجزای مختلف تجهیزات انجام می‌شود و منجر به از بین بردن باکتری‌ها و ویروس‌ها مخصوصا در صنایع لبنی و غذایی و صنایع دارویی خواهد شد.
عملیات CIP در خطوط لوله و پایپینگ
کارخانه‌های شیر و لبنیات و داروسازی، از خطوط لوله استیل برای انتقال مواد غذایی استفاده می‌کنند. با توجه به اینکه سیالات تولید در تماس کامل با سطح داخلی لوله‌ها قرار دارند؛ استریل کردن و تمیزی لوله‌ها یکی از اصلی‌ترین فرآیندهایی است که به شکل مداوم باید انجام پذیرد. فرآیند تمیز کردن محیط داخلی لوله‌های انتقال شیر و مواد غذایی و دارویی ضد عفونی کردن آن، با نام عملیات CIP شناخته می‌شود. این عملیات معمولا با کمک بخار آب جوش، محلول سرد، کاستیک و در برخی از مواقع با الکل انجام می‌شود و هر گونه میکروب و باکتری را از بین می‌برد.
اما در صورتی که از لوله استاندارد در خطوط تولید استفاده نشود؛ این شستشو چندان کاربردی نخواهد بود و احتمال باقی ماندن میکروب و باکتری در داخل لوله وجود دارد. در بازار ایران لوله‌های استاندارد در صنعت شیر، لبنیات و مواد غذایی و دارویی، به نام “لوله صنایع شیری” شناخته می‌شود که در بازار جهانی با استاندارد “ASTM A270” شناخته می‌شوند.
این لوله دارای سطح داخلی کاملا صیقلی و پولیش شده آیینه‌ای بدون درز(درزگم) است که باعث می‌شود میکروب و باکتری در لابه‌لای درزها گیر نکند و عملیات استریل(CIP) لوله‌ها تا 90% بهتر و دقیق‌تر انجام شود. با توجه به این که کمترین میزان میکروب و باکتری از طریق لوله ASTM A270 منتقل می‌شود؛ سازمان غذا و دارو جهانی این محصول را به عنوان لوله استیل صنایع شیر، مواد غذایی و لبنی و دارویی معرفی کرده است و استفاده آن برای راه‌اندازی کارخانجات شیر و لبنی و دارویی اجباری می‌باشد.
اما برخی از عرضه کنندگان به دلیل عدم آگاهی یا کسب سود بیشتر، لوله نرده و دکوراتیو ASTM A554 را به عنوان لوله صنایع شیری به مصرف‌کننده عرضه می‌کنند. در ادامه بیشتر با ویژگی‌های هر کدام از این لوله‌ها و تفاوت آنها با هم آشنا خواهیم شد.
لوله استنلس استیل ( فولاد زنگ نزن) ASTM A270
تفاوت اصلی این لوله‌ها با سایر لوله‌ها، در صیقلی و پولیش آینه‌ای و بدون درز بودن سطح داخلی آن است. برای دستیابی به لوله‌ای با سطح داخلی آینه‌ای، فرآیند تولید پیچیده‌تری طی می‌شود:
ابتدا ورق رول استیل این لوله، وارد دستگاه رول فرمینگ می‌شود و بعد از عبور از قالب‌های مخصوص به صورت مدور فرم گرفته و سپس با همراهی گاز آرگون 99.98% از داخل و بیرون و دستگاه جوش TIG، درز آن جوش خورده و سپس توسط دستگاهی دیگر بلافاصله درز آن برداشته و مسطح می‌گردد و بعد از عبور لوله از دستگاه سایزینگ به اندازه دقیق قطر خارجی درآمده و در متراژ طول یک شاخه معمولا ۶ متری بریده می‌شود،
بعد از عملیات کنترل کیفیت داخل و بیرون لوله، سطح داخلی لوله با کمک دستگاه فول اتوماتیک پولیش، داخل لوله کاملا صیقلی و بدون درز شده و خط و خش‌های میکروسکپی داخل لوله کاملا از بین می‌رود و زبری سطح داخلی به اصطلاح به رافنس یا >RA0.4 می‌رسد. نداشتن درز، خط و خش در سطح داخلی لوله باعث می‌شود که چربی‌ها و ذرات مواد غذایی، شیر و دارو داخل این نقاط باقی نمانده و از فاسد شدن آنها، تجمع میکروب و باکتری جلوگیری کند. نکته دیگری که بهتر است در مورد لوله استنلس استیل ASTM A270 و سایر لوله‌ها بدانید؛ مربوط به نام گذاری آنهاست.
پیش از هر چیز، باید بدانید که استاندارد ASTM چیست؟
استاندارد ASTM، مربوط به انجمن مواد و آزمایش آمریکاست و به عنوان یکی از اصلی‌ترین منابع و اسناد برای انتخاب مصالح و مواد اولیه شناخته می‌شود. در این استاندارد، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی مواد مختلف از استیل گرفته تا چوب و پلاستیک بیان می‌شود و بر این اساس مواد اولیه برای هر کاربرد و صنعت انتخاب می‌شود.
لوله استنلس استیل ( فولاد زنگ نزن) ASTM A554
لوله استنلس استیل ASTM A554 اگرچه ازنمای بیرونی شبیه به لوله ASTM A270 است؛ اما از داخل دارای درز و پستی و بلندی است و به همین دلیل برای استفاده در خطوط لوله و پایپینگ صنایع لبنی و مواد غذایی مناسب نیست. وجود درز و ناصافی در سطح داخلی این لوله، منجر به افزایش زبری سطح و باقی ماندن چربی و ذرات مواد غذایی و باکتری در این نقاط خواهد شد. به این ترتیب فرآیند CIP به سختی و با دقت بسیار کمتری انجام می‌شود و در نتیجه انتقال میکروب و باکتری؛ واحد صنعتی و تولیدی با مشکلاتی از قبیل گسترش بیماری‌ها همچون سرطان، خراب شدن مواد غذایی و دارویی و خسارات مالی عظیم روبرو خواهد شد.
در فرآیند تولید و ساخت این لوله، ابتدا ورق استیل وارد دستگاه رول فرمینگ شده و سپس با گاز آرگون 97% جوش کاری می‌شود. سطح داخلی این لوله پولیش کاری نشده و به همین دلیل آینه‌ای و صیقلی نیست. به دلیل پولیش سطح خارجی این محصول و براق بودن آن، از لوله استیل ASTM A554 برای نمای بیرونی و تزئین ساختمان، گارد ریل، نرده و مبل استفاده می‌شود.
تفاوت لوله با استاندارد ASTM A270 و ASTM A554
اگرچه ممکن است آلیاژهای استفاده شده در هر دو لوله استیل یکسان باشند؛ اما فرآیندهای متفاوتی که روی آنها انجام می‌شود؛ باعث تفاوت در سطح داخلی لوله‌ها و کاربردپذیری آنها خواهد شد. یکی از این فرایندها، سرعت تولید لوله استیل در داخل دستگاه رول فرمینگ است. برای تولید 6 متر لوله استیل ASTM A270 6 دقیقه زمان می‌برد؛ در حالی که لوله استیل ASTM A554 ظرف تنها 2 دقیقه لوله تولید می‌گردد.
تفاوت دیگر لوله‌ها، مربوط به جوشکاری با گاز آرگون است. این گاز با توجه به درصد خلوص آن از ورود اکسیژن در پروسه جوشکاری TIG جلوگیری می‌کند، در نتیجه از اکسید شدن استیل در حین جوش و همچنین آلودگی دی‌اکسیدکربن جلوگیری می‌کند با توجه به اینکه در لوله‌های نرده و دکور با استاندارد ASTM A554 از لحاظ درز داخل مورد اهمیت نمی‌باشد از گاز آرگون با خلوص پایین‌تر و ارزان‌تر استفاده می‌گردد که خود باعث سوختگی عناصر آلیاژ استنلس استیل می‌شود که این خود در عملیات CIPباعث خورندگی زودرس از داخل درز لوله و آلودگی بیشتر سیال داخل آن می‌گردد.
با توجه به حساسیت‌های تولید، انتخاب محصولات متناسب با هر صنعت کار ساده‌ای نیست و ویژگی‌های استیل صنایع عام با استیل پتروشیمی یا لوله استیل صنایع غذایی فرق می‌کند. همین تفاوت باعث شده است که لوله استنلس استیل (لوله های فولادی ضد زنگ) با استاندارد ASTM A270 برای صنایع شیر و مواد غذایی و دارویی و لوله ASTM A554 برای مصارف تزئینی مناسب‌تر باشد.
سلامت صنایع غذایی و رعایت استانداردهای تولید؛ یکی از اصلی‌ترین مسائل و مشکلات در کارخانه‌های لبنیات و شیر و مواد غذایی است. در بسیاری از مواقع، رعایت این استانداردها هزینه بالایی برای صاحبان کسب و کار دارد و گاها عدم رعایت برخی نکات ساده، منجر به بروز مشکلات جدی در سلامتی و بهداشت شیر و لبنیات و مواد غذایی و سلامت جامعه خواهد شد. در ادامه با یکی از نکات بسیار مهم در مورد استانداردهای کارخانه‌های صنایع شیر، مواد غذایی و لبنی آشنا خواهید شد.
طریقه تشخیص استاندارد ASTM A270 از استاندارد ASTM A554
فرایند تولید لوله استنلس استیل ASTM A270 (لوله فولاد ضد زنگ ASTM A270) دشوار و زمان بر است و به همین دلیل هزینه تمام شده آن نسبت به لوله ASTM A554 بالاتر است. همین مسئله باعث شده که بسیاری از افراد، لوله ASTM A554 را به جای لوله ASTM A270 به فروش برسانند. برای تشخیص این دو لوله، می‌توانید به موارد زیر توجه کنید:
- درز داخلی لوله ASTM A554 با چشم غیرمسلح هم قابل دیدن است؛ در حالی که در لوله صنایع شیری ASTM A270، سطح داخلی کاملا صاف است.
- لوله ASTM A554 دارای سطح بیرونی براق‌تر و صیقلی‌تری است؛ چرا که برای مصارف تزئینی کاربرد دارد.
- لوله ASTM A270 دارای استانداردها و لیست کنترل کیفیت طولانی و دقیق‌تری است؛ چرا که در مصارف حساسی استفاده می‌شود.
- لوله استاندارد ASTM A554 سطح بیرونی آن مورد اهمیت است ولی لوله ASTM A270 سطح داخلی آن محل عبور مایعات بهداشتی و از این لحاظ سطح داخل بسیار پر اهمیت می‌باشد.
خرید لوله استنلس استیل با استاندارد ASTM A270
اگر با فرآیند تولید میلگرد استیل و لوله‌های استاندارد صنایع حساس آشنا باشید؛ می‌دانید که یافتن محصولی با سطح کیفی بالا، کار ساده‌ای نیست و باید حتما از شرکت‌های معتبری مانند مجموعه استیل پاسارگارد آنها را تهیه کرد. این مجموعه بیشتر از 30 سال است که در زمینه تولید و واردات و عرضه انواع ورق لوله، اتصالات و شیرآلات و پمپ‌های استنلس استیل فعالیت دارد و تامین کننده قطعات بسیاری از شرکت‌های تولیدی است. از جمله مصرف‌کنندگان محصولات شرکت تولیدی و بازرگانی استیل پاسارگاد می‌توان به کلیه کارخانجات صنایع دارویی، مواد غذایی، نفت و پتروشیمی و شیر و لبنی اشاره کرد.
